Czy można coś jeszcze zrobić po wydaniu wyroku skazującego, w którym orzeczono karę bezwzględną pozbawienia wolności ażeby nie pójść do więzienia?
Wiele się słyszy o dozorze elektronicznym, „ obroży”, „ bransoletkach”, „ obrączce” czy „ opasce”. Co to właściwie oznacza?
Od kilku lat w polskim systemie prawnym wprowadzono możliwość odbycia kary bezwzględnej pozbawienia wolności ( więzienia) na wolności.
Prawodawca przewidział taką możliwość w stosunku do skazanych na karę w wymiarze do 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Trzeba jednak spełnić przesłanki pozytywne i negatywne dozoru elektronicznego aby uzyskać w postępowaniu wykonawczym korzystne rozstrzygnięcie Sądu.
Czym właściwie jest system dozoru elektronicznego?
Ustawodawca umiejscowił przepisy dotyczące dozoru elektronicznego w Kodeksie Karnym Wykonawczym. I tak w art. 43 b ustawy znajduje się definicja legalna dozoru, zgodnie z którą: Dozór elektroniczny jest to kontrola zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych. System dozoru elektronicznego jest to ogół metod postępowania i środków technicznych służących do wykonywania dozoru elektronicznego.
W systemie dozoru elektronicznego można kontrolować:
1) przebywanie przez skazanego w określonych dniach tygodnia i godzinach we wskazanym przez sąd miejscu (dozór stacjonarny);2) bieżące miejsce pobytu skazanego, niezależnie od tego, gdzie skazany przebywa (dozór mobilny);
3) zachowywanie przez skazanego określonej minimalnej odległości od osoby wskazanej przez sąd (dozór zbliżeniowy).
Jakie przesłanki należy spełnić żeby „ dostać” dozór elektroniczny?
1. Kara pozbawienia wolności orzeczona do 1 roku i 6 miesięcy i nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego (recydywa).
2. Uprzednia pisemna zgoda domowników złożona do sądu, obejmująca także umożliwienie podmiotowi dozorującemu przeprowadzanie czynności kontrolnych.
3. Spełnienie warunków technicznych do wykonywania kary.
4. Jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary.
5. Skazany posiada określone miejsce stałego pobytu.
Dozór może być orzeczony zarówno w stosunku do osoby, która nie rozpoczęła jeszcze wykonywania kary pozbawienia wolności jak i w stosunku do osoby, która już zaczęła wykonywać karę w zakładzie karnym.
Skazanemu, który nie rozpoczął wykonywania kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym.
Skazanemu, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego pozostałej części kary, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.
Co istotne w wyjątkowych przypadkach Sąd może pominąć zgodę domowników przy orzekaniu w przedmiocie dozoru.
Wprowadzenie tej instytucji do porządku prawnego należy ocenić zdecydowanie pozytywnie.
Z jednej strony osoba skazana jest poddana ciągłej kontroli, co niewątpliwie stanowi dla niej czas próby, a z drugiej pozwala na w miarę normalne funkcjonowanie.
Należy pamiętać bowiem o tym, że Sąd może zezwolić na opuszczanie miejsca pobytu w czasie odbywania kary.
Sąd penitencjarny zgodnie z ustawą określa przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, w których skazany ma prawo się oddalić z miejsca stałego pobytu lub innego wskazanego miejsca na okres nieprzekraczający 12 godzin dziennie, w szczególności w celu:
1) świadczenia pracy;
2) wykonywania praktyk religijnych lub korzystania z posług religijnych;
3) sprawowania opieki nad osobą małoletnią, osobą niedołężną lub chorą;
4) kształcenia i samokształcenia oraz wykonywania twórczości własnej;
5) korzystania z urządzeń lub zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych;
6) komunikowania się z obrońcą, pełnomocnikiem oraz wybranym przez siebie przedstawicielem, o którym mowa w art. 42;
7) komunikowania się z podmiotami, o których mowa w art. 38 § 1;
8) utrzymywania więzi z rodziną lub innymi bliskimi osobami;
9) korzystania z opieki medycznej lub udziału w terapii;
10) dokonania niezbędnych zakupów.
Otrzymanie korzystnego rozstrzygnięcia Sądu Penitencjarnego nie oznacza jednak, że Sąd nie może zmienić orzeczenia w przypadku jeśli nie będziemy wywiązywali się z nałożonych na nas obowiązków. Pamiętać również trzeba o przestrzeganiu porządku prawnego, bowiem ponowne popełnienie przestępstwa może skutkować uchyleniem zezwolenia na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.
